Ankara Araştırmaları Dergisi. 2019; 7(2): 375-397 | DOI: 10.5505/jas.2019.53215

Eşref Üren’in Ankara Desenleri ve Andre Lhôte’un Etkisi

Feyza Akder
Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları ve Uygulama ve Araştırma Merkezi

Eşref Üren (1897-1984) is an artist who lived in Ankara in the last 45 years of his life; acknowledged as an imperative personality in Ankara artistic circles. There are at least 100 Ankara landscapes in major art collections in Turkey that belong to him. This article discusses the Ankara drawings of Eşref Üren which are today in İmren Erşen collection, that were drawn after 1939. These drawings reveal fruitful results when analyzed with Turkish drawing history from the literature. Üren has been evaluated mainly as an impressionist painter. Therefore, the French painter André Lhôte’s (1885-1962) influence over Üren’s paintings and drawings, especially his works after 1950 has been undervalued. These drawings also signify some findings as to how Ankara’s urban texture influenced paintings. The first part of the article covers how Üren’s drawing views followed a pattern and matured. In the second part, we will explain the plastic relationship between his drawings and Ankara. The analysis of Eşref Üren’s Ankara drawings, in the light of new data from Eşref Üren’s unpublished drawing pads and diaries, offers a new point of view to André Lhôte’s strong influence over Eşref Üren. What is more, they will point to how Ankara’s urban texture influenced Üren between 1950 and 1980 while he drew these examples.

Anahtar Kelimeler: Eşref Üren, André Lhôte, Drawing, École Beaux-Arts, Ankara landscapes, Ankara

---

Ankara Drawings of Eşref Üren and Andre Lhôte’s Influence

Feyza Akder
Koç University Vehbi Koç Ankara Studies Research Center (VEKAM), Ankara, Turkey

Eşref Üren (1897-1984), yaşamının son 45 yılını Ankara’da geçirmiş; Ankara sanat çevresinde önemli bir kişilik olarak kabul edilmiştir. Türkiye’deki büyük resim koleksiyonlarında 100’ün üzerinde Ankara manzara resmi bulunmaktadır. Bu çalışma, Eşref Üren’in, İmren Erşen koleksiyonunda bulunan, 1939 yılından sonra çizdiği Ankara desenlerinden örnekleri ele almaktadır. Sözü edilen desenler, literatürden de faydalanılarak, Türk desen tarihinin analizi eşliğinde incelendiğinde verimli sonuçlar ortaya çıkarmaktadırlar. Literatürde ağırlıkla empresyonist bir sanatçı olarak değerlendirildiği için, Fransız ressam André Lhôte’un (1885-1962) Üren’in desenleri ve resimleri üzerindeki etkisi özellikle 1950’li yıllardan sonraki çalışmalarında göz ardı edilmiştir. Desenler ayrıca 1950 sonrasında Ankara’nın kentsel dokusunun resim sanatına nasıl aktarıldığı ile ilgili önemli veriler sunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümü Üren’in desen anlayışının nasıl bir gelişim izleyerek olgunlaştığına ayrılmıştır. İkinci bölümde Üren’in Ankara kenti ile resim ve desen yaparak kurduğu ilişki açıklanmaktadır. Üren’in yayımlanmamış desen defterleri ve günlüklerinden elde edilen yeni veriler ile yapacağımız analiz ışığında Eşref Üren’in Ankara desenlerinin, Türk desen tarihinde André Lhôte’un güçlü etkisinin göstergeleri olduğunu ve Ankara’nın özellikle 1950 ve 1980 yılları arasında bu etkiler ışığında resim sanatına nasıl yansıdığına dair bir bakış sunacaktır.

Keywords: Eşref Üren, André Lhôte, Desen, École Beaux-Arts, Ankara manzaraları, Ankara

---